BE PART OF THE CHANGE

Leer anders kijken naar je denkpatronen

De hele dag gaat het maar door: ‘Denken’. Vaak ben je je er niet eens bewust van, maar soms staan gedachten zo in het licht dat je de hele dag, en soms dagen, bezig kunt zijn met bepaalde (irriterende) gedachten. Waarschijnlijk ben je bekend met deze constante stroom van gedachten die door je hoofd gaan. Deze gedachten kunnen variëren van alledaagse zorgen tot diepe reflecties over je leven en toekomst. We zijn ons echter vaak niet bewust van de kracht en invloed van deze gedachten. Ze kunnen ons op subtiele manieren sturen en onze emoties en gedragingen beïnvloeden zonder dat we het doorhebben. Het is daarom waardevol om stil te staan bij hoe je anders naar deze denkpatronen kunt kijken. Door inzicht te krijgen in je denken, kun je leren om je gedachten beter te begrijpen en er bewuster mee om te gaan.

Deze blog neemt je mee om inzicht te krijgen in je denken en biedt je praktische tools om constructief met je gedachten om te gaan. We verkennen hoe je je gedachten kunt observeren, patronen kunt doorzien en bewust kunt reageren in plaats van automatisch meegezogen te worden. Het doel is om je handvatten te geven waarmee je je mentale processen kunt verkennen en beheersen, zodat je niet langer een passieve toeschouwer bent, maar een actieve deelnemer die zijn eigen gedachten kan sturen en vormen. Door de observaties en oefeningen krijg je een positievere kijk op het leven. Je leert zelf de regie te voeren.

Een innerlijke stem en visuele beelden

Onze gedachten komen vaak in de vorm van woorden (innerlijke stem) en beelden (visuele gedachten). De innerlijke stem is de stroom van woorden en zinnen in je hoofd, die vaak op de achtergrond aanwezig is en ons continu begeleidt. Deze innerlijke stem kan zowel ondersteunend als kritisch zijn, en beïnvloedt sterk hoe we ons voelen en hoe we onszelf en de wereld om ons heen waarnemen. Soms is deze dialoog zo vertrouwd dat we niet eens doorhebben dat we tegen onszelf praten. We noemen dit geautomatiseerd denken.

Maar we denken ook in beelden en dit zijn de visuele voorstellingen die je ziet wanneer je aan herinneringen of fantasieën denkt. Dit kunnen levendige plaatjes of complete filmpjes in je hoofd zijn, die je terugvoeren naar eerdere ervaringen of je meenemen naar toekomstige scenario’s. Deze beeldende gedachten kunnen net zo krachtig zijn als de innerlijke stem en spelen een grote rol in hoe we onze emoties en planningen vormgeven. Wist je dat je eenvoudig kunt leren om de beelden oftewel de film die zich in het denken afspeelt zelf op pauze kunt zetten?

Gedachten zijn vaak emotioneel geladen en herhalen bekende thema’s in je leven, zoals zorgen, angsten, verlangens en herinneringen. Dit kan zowel positief als negatief zijn. Positieve herinneringen en hoopvolle fantasieën kunnen je motiveren en troosten. Negatieve gedachten en terugkerende zorgen kunnen je echter vastzetten in patronen van angst en onzekerheid. Voorbeeld: Stel je voor dat je steeds weer denkt aan een keer dat een vriend je kritiek gaf op wat je deed. En je dit nog steeds raakt. Deze beeldgedachte kan je onzeker maken over je kunnen en je angst voor falen vergroten, waardoor je minder zelfvertrouwen hebt bij toekomstige acties.

Het is daarom belangrijk om je bewust te worden van zowel je innerlijke stem als je beeldende gedachten, omdat ze samen een groot deel van je mentale routemap vormen. Door ze te observeren en beter te begrijpen, kun je meer inzicht krijgen in je eigen denkpatronen en leren hoe je hier op een constructieve manier mee om kunt gaan. Dit bewustzijn stelt je in staat om je gedachten te sturen in plaats van erdoor meegesleept te worden, waardoor je meer controle krijgt over je emotionele welzijn en mentale helderheid.

Maar wat is gedachtenbewustzijn?

Gedachtenbewustzijn is het proces waarbij je je bewust wordt van je gedachten. Door aandachtgerichte observaties en zelfreflectie oefeningen, ontwikkel je de vaardigheid om een stapje terug te doen en je gedachten beter waar te nemen zonder erin meegezogen te worden. Je leert je gedachten toe te laten zonder dat je er iets mee doet. Het doel is niet om je gedachten te beheersen, maar om ze te laten zijn zoals ze zijn, net zoals je ademhaling vanzelf gaat.

Het belangrijk te beseffen dat gedachten geen feiten zijn. Ze hebben een sterke invloed op hoe we ons voelen en wat we doen, maar ze zijn slechts bewegingen, beelden, woorden en verhalen in ons hoofd. Door ons hiervan bewust te worden, kunnen we afstand nemen en onze gedachten in het juiste perspectief zien. Oefening baart kunst want gedachten hebben nu eenmaal de neiging om je steeds weer mee te nemen, zonder dat je hiervan bewust bent.

Gedachten zijn geen waarheid

Gedachten zijn geen waarheid. Ze zijn slechts mentale bewegingen en weerspiegelen niet altijd de werkelijkheid. Gedachten kunnen worden beïnvloed door emoties, vooroordelen, trauma’s en misinterpretaties, waardoor ze vaak geen nauwkeurige weergave van de werkelijkheid zijn. Het belangrijk te beseffen dat gedachten geen feiten zijn.

Ze hebben een sterke invloed op hoe we ons voelen en wat we doen, maar ze leven slechts in ons hoofd. Door ons hiervan bewust te worden, kunnen we afstand nemen en onze gedachten in het juiste perspectief zien. Oefening baart kunst want gedachten hebben nu eenmaal de neiging om je steeds weer mee te nemen.

Maar hoe kun je beter met gedachten omgaan?

Stap 1: Herken je gedachten als denkbewegingen dit kan je al helpen om meer ruimte te ervaren.
Stap 2: Observeer je gedachten en kijk ernaar zonder ze te volgen. Benoem ze ‘denken’ en richt je aandacht op je ademhaling.
Stap 3: Zie gedachten komen en gaan als bewegingen van je geest, net als de wolken voorbij drijven in de lucht. Gedachten zijn gebeurtenissen in je hoofd en geen feiten.
Stap 4: Door je gedachten op papier te zetten, kun je ze minder emotioneel bekijken.
Stap 5: Kijk bewust naar terugkerende en lastige gedachten en schrijf ze op zonder oordeel.

Stel vragen aan jezelf zoals: kwam deze gedachte plotseling op? Komen ze overeen met wat er werkelijk is? Is er iets in mijn denken dat ik in twijfel trekt? Hoe zou ik er op een ander moment over gedacht hebben? Zijn er andere zienswijzen?

Tips voor zelfreflectie oefeningen
Als je je bewust wordt van negatieve gedachten, stel jezelf dan de volgende vragen: verwar ik een gedachte met een feit? Trek ik voorbarige conclusies? Denk ik in zwart-wit termen? Veroordeel ik mezelf als geheel vanwege één fout? Concentreer ik me alleen op mijn zwakheden? Beschuldig ik mezelf onterecht? Verwacht ik perfectie? Ben ik aan het rampdenken? Schrijf je gedachten op voor de aankomende 10 dagen en doe dagelijks een korte oefeningen gericht op het denken.

Een korte oefening gericht op denken

Probeer deze korte oefening om je gedachten waar te nemen. Doe dit zeven minuten en zet een wekker. Zoek een rustige plek waar je ongestoord deze oefening kunt doen. Onthoud dat het een leerproces is en dit tijd en aandacht vergt. Let op je houding en zit rechtop maar ook ontspannen. Sluit je ogen en voel dat je aanwezig bent en waar je lichaam contact maakt, bijvoorbeeld met de stoel. Richt je aandacht op je ademhaling en neem zeven ademhalingen bewust waar door je ademhalingsbeweging te volgen van het in- en uitademen.

Richt dan je aandacht op de plek waar je je gedachten ervaart. Stel je open voor gedachten door je voor te stellen dat je naar een leeg scherm kijkt. Voel dat je zit en ademt, en wacht tot er gedachten verschijnen. Observeer deze zonder oordeel en laat ze voorbijgaan. Het kan zijn dat je even geen enkele gedachte waarneemt; richt dan je aandacht op je ademhaling en je lichaam en neem waar. Benoem elke gedachte die opkomt als “denken” en keer steeds terug naar het opmerken van gedachten of de stilte als er geen gedachten zijn.

Richt je aandacht op wat werkelijk is. Voel je lichaam, de lichte druk die je ervaart tijdens het zitten, voel je voeten en de beweging van je ademhaling. Keer steeds terug naar het scherm in je hoofd en stel je open voor denken. Doe niets met de gedachten, laat ze gewoon hun gang gaan. 

Wees opmerkzaam gedurende de dag en benoem gedachten die steeds aandringen gewoon als “denken” en geef ze de ruimte. Herinner jezelf eraan dat het goed is dat “denken” er is, maar voel ook je aanwezigheid in je lichaam en je ademhaling. Laat “denken” denken en wees vriendelijk voor jezelf.

Het omgaan met gedachten gaat om het leren herkennen en observeren van je innerlijke stem zonder erin meegezogen te worden. Door dagelijks te oefenen met de ‘denkoefening’, krijg je meer grip op je gedachten en ontwikkel je een stabiele, kalme geest. Uiteindelijk leer je jezelf beter kennen en accepteren zoals je bent, waardoor je meer rust krijgt in denken en doen.

Met deze blog heb ik je laten zien hoe je anders met je gedachten om kunt gaan. Door je denkpatronen te observeren en te doorzien, kun je meer inzicht krijgen in je denken en leren hoe je gedachten constructief kunt gebruiken. Wil je meer weten hoe jij gedachten anders kunt benaderen stuur ons hier een berichtje en stel gerust je vraag.

Martina is een transformatief coach/therapeut en oprichter van Stichting Route 66. Als bewustzijnsstrijder zet ze zich in voor transformatie en meer bewustwording voor mens, dier en planeet. Ze schrijft over spiritualiteit, bewustwordingsprocessen, duurzaamheid en leiderschap in de nieuwe tijd. Haar werk richt zich op de transitie van Hoofdzaken naar Hartwerk. Haar passie en toewijding maken haar een bron van inspiratie voor velen die een dieper begrip van zichzelf en de wereld zoeken.